ԲացՄուգ
Դասախոսություն 3. ԱՇԽԱՏԱՆՔԱՅԻՆ ՀԱՄԱՁԱՅՆՈՒԹՅՈՒՆ, ԿԱՄ «ԱԼՅԱՆՍ»
Ցանկացած քիչ թե շատ երկարատև աշխատանքային գործունեություն ենթադրում է մի շարք նախնական պայմանավորվածություններ: Բացառություն չէ նաև հոգեվերլուծական աշխատանքը: Այստեղ խոսքն այցելու-վերլուծող երկարատև համագործակցության պայմանների մասին է:
Վերլուծական աշխատանքի որակը և արդյունավետությունը պայմանավորող գործոնները բազմազան են:
Դրանց շարքում, սակայն, կարևոր դեր են խաղում հետևյալ կետերի վերաբերյալ պայմանավորվածությունները և դրանց պահպանումն աշխատանքային փոխհարաբերությունների ողջ ընթացքում․
- հանդիպման ձևը և տեղը՝ օնլայն կամ օֆլայն, բջջային կապ, «Սկայպ», «Վայբեր», «Զում» կամ կոնկրետ գրասենյակ, հոգեբանական կենտրոն, կաբինետ,
- օրը և ժամը,
- հանդիպման տևողությունը,
- հանդիպումների հաճախականությունը,
- վճարման կարգը, չափը և ձևը,
- բացակայությունների կարգը,
- ուշացումների կարգը,
- արձակուրդների կարգը,
- համատեղ վերլուծական աշխատանքի ավարտը կամ ընդհատումը,
- կողմերի իրավունքներն ու պարտականությունները։
Հոգեվերլուծողն աշխատանքը սկսելիս չպետք է այցելուին երաշխիքներ տա նրա ապաքինման վերաբերյալ:
Այցելուի (վերլուծվողի) հաջողությունները կախված են բազմաթիվ գործոններից, որոնցից շատերն անկանխատեսելի են և հաճախ կախված չեն ոչ վերլուծողից, ոչ էլ վերլուծվողից: Խոստումներ տալը քեզնից կախում չունեցող գործոնների պարագայում, մեղմ ասած, անշնորհակալ բան է:
Լավագույն դեպքում, վերլուծողը կարող է խոստանալ անել իրենից կախված ամեն ինչ՝ այցելուի ապաքինմանը նպաստելու համար: Մասնագետը կարող է վերլուծվողի ախտորոշումը ճշտելուց հետո հայտնել, թե արդյոք նրա խնդիրները վերլուծական աշխատանքի միջոցով սկզբունքորեն կարգավորվող են: Ցանկացած վերլուծվողի համար սա շատ կարևոր տեղեկություն է:
Հոգեվերլուծողը (ինչպես նաև ցանկացած բժիշկ) պատասխանատու է իր աշխատանքի որակի, այլ ոչ թե արդյունքի համար:
Եթե մասնագետը երաշխիք է տալիս վերջնական դրական արդյունքի վերաբերյալ կամ նշում է «հաջողության» հասնելու ստույգ վերջնաժամկետ, ապա հնարավոր է, որ նա․
- բավարար պատրաստված մասնագետ չէ,
- ազնիվ անձնավորություն չէ,
- անբավարար պատրաստված անազնիվ մասնագետ է։
Երկու կողմերն աշխատանքի մեկնարկից առաջ և նույնիսկ աշխատանքի ընթացքում չպետք է բարեկամական կամ այլ մտերմիկ հարաբերություններ ունենան: Հակառակ դեպքում դա կարող է խիստ բարդացնել առանց այն էլ բարդ վերլուծական փոխհարաբերությունները, հանգեցնել վերլուծական աշխատանքի որակի կտրուկ անկման, ընդհուպ՝ մինչև ընդհատում:
Ցանկալի է, որ թերապևտը հետևի իր արտաքին տեսքին: Ցանկալի է, որ այն լինի ո՛չ ընդգծված նորաձև, ո՛չ էլ խիստ հնաոճ: Դա նույնպես կնպաստի «չեզոք-բարյացակամ» վերաբերմունքի պահպանմանը:
Շատ կարևոր է, որ այցելուն նույնպես ձգտի «չեզոք» վերաբերմունք ունենալ վերլուծողի անձի նկատմամբ:
Բացարձակ առումով դա, իհարկե, անհնար է, սակայն հարկավոր է մշտապես ձգտել դրան և խանգարող բոլոր հույզերն ու զգացմունքները վերլուծել՝ իբրև կարևոր ախտանիշներ: Այդ չեզոքությանը ձգտելու և մշտապես դրան մոտենալու նպատակով ցանկալի է, որ այցելուն և վերլուծողը մշտապես վերլուծեն իրենց «փոխանցումները» (տրանսֆերները):
Աշխատանքի ընթացքում՝ հատկապես առաջին շրջանում, ցանկալի է, որ այցելուն չկարդա հոգեբանական և հոգեթերապևտիկ գրականություն, չդիտի նման բովանդակությամբ ֆիլմեր և խուսափի նման բովանդակությամբ խոսակցություններից և բանավեճերից: Սա կարևոր է, քանի որ այդ ոլորտի ինֆորմացիան, հաճախ շատ նման լինելով այցելուի «ներքին խնդիրներին», միևնույն ժամանակ բոլորովին չի համապատասխանում դրանց:
Դա ապակողմնորոշում է այցելուին, բարդացնում և երկարաձգում աշխատանքի ընթացքը: Վերլուծությունը դառնում է ավելի տևական, նվազում է առաջխաղացման ինտենսիվությունը և ավելանում են ֆինանսական ծախսերը:
Ցանկալի է, որ վերլուծական աշխատանքի ողջ ընթացքում այցելուն չկայացնի իր կյանքի համար շատ կարևոր նշանակություն ունեցող որոշումներ՝ ամուսնություն, ամուսնալուծություն, աշխատանքային ոլորտի կամ բնակության վայրի կտրուկ փոփոխություն և այլն:
«Ալյանսի» շրջանակում կարելի է խոսել նաև դիմելաձևի, դիստանցիայի և դիստանցիայի դինամիկայի մասին: Նշված թեմաները կներկայացվեն հաջորդ դասախոսություններում:
Վերլուծական աշխատանքի ընթացքում շատ կարևոր է չփոփոխել նախապես ձեռք բերված երկկողմանի համաձայնությունները: Դա հնարավորություն է տալիս ստեղծելու արդյունավետ աշխատանքի համար առավել բարենպաստ պայմաններ՝ այսպես կոչված «աշխատանքային ալյանս»:
Աֆորիզմներ
Յոթ անգամ չափիր, մեկ անգամ կտրիր:
Պայմանը պայման է:
Երբեք մի ասա երբեք:
Ամեն ինչ չափի մեջ է գեղեցիկ:
Պարտքը վճարումով է գեղեցիկ (լատ․)։
Օրենքը խիստ է, սակայն օրենք է (լատ․)։
Բժիշկը բժշկում է, Աստված՝ լավացնում (լատ․)։
Կորցրած ժամանակը հետ չես բերի:
Իմանալ չի նշանակում կարողանալ:
Հոգեվերլուծական տեխնիկաները հոգեթերապիայում
Արա Չալիկյան
Խմբագրեց Նորա Վանյանը
Դասընթացի բովանդակություն
ՀՈԳԵՎԵՐԼՈՒԾԱԿԱՆ ՄԵԹՈԴՆԵՐՆ ՈՒ ՏԵԽՆԻԿԱՆԵՐԸ ՀՈԳԵԹԵՐԱՊԻԱՅՈՒՄ
- Դասախոսություն 1. ՆԵՐԱԾՈՒԹՅՈՒՆ Անվճար
- Թեստ 1.
- Դասախոսություն 2. ՀՈԳԵՎԵՐԼՈՒԾԱԿԱՆ ՇՐՋԱՆԱԿ, ԿԱՄ «ԿԱԴՐ» Անվճար
- Թեստ 2.
- Դասախոսություն 3. ԱՇԽԱՏԱՆՔԱՅԻՆ ՀԱՄԱՁԱՅՆՈՒԹՅՈՒՆ, ԿԱՄ «ԱԼՅԱՆՍ» Անվճար
- Թեստ 3
- Դասախոսություն 4. ՎԵՐԼՈՒԾԱԿԱՆ ԴԻՍՏԱՆՑԻԱ Անվճար
- Թեստ 4.
- Դասախոսություն 5. ԴԻՍՏԱՆՑԻԱՅԻ ԴԻՆԱՄԻԿԱՆ ԹԵՐԱՊԻԱՅԻ ԸՆԹԱՑՔՈՒՄ Անվճար
- Թեստ 5.
- Դասախոսություն 6. ՏՐԱՆՍՖԵՐ ԵՎ ԿՈՆՏՐՏՐԱՆՍՖԵՐ Անվճար
- Թեստ 6.
- Դասախոսություն 7. ԲԱԶՄՈ՞Ց, ԹԵ՞ ԲԱԶԿԱԹՈՌ Անվճար
- Թեստ 7.
- Դասախոսություն 8. ՍԵԱՆՍՆԵՐԻ ՀԱՃԱԽԱԿԱՆՈՒԹՅՈՒՆԸ Անվճար
- Թեստ 8.
- Դասախոսություն 9. ՀՈՆՈՐԱՐԸ ԵՎ ՎՃԱՐՄԱՆ ՁԵՎԵՐԸ Անվճար
- Թեստ 9.
- Դասախոսություն 10. ԵՐԱԶՆԵՐԻ ՎԵՐԼՈՒԾՈՒԹՅՈՒՆ Անվճար
- Թեստ 10.
- Դասախոսություն 11. ԱԶԱՏ ԶՈՒԳՈՐԴՈՒՄՆԵՐ՝ ԱՍՈՑԻԱՑԻԱՆԵՐ Անվճար
- Թեստ 11.
- Դասախոսություն 12. ԼՌՈՒԹՅՈՒՆ Անվճար
- Թեստ 12.
- Դասախոսություն 13. ԹԵՐԱՊԻԱՅԻ ՏԵՎՈՂՈՒԹՅՈՒՆԸ Անվճար
- Թեստ 13.
- Դասախոսություն 14. ՆԵՎՐՈԶԸ ՏՐԱՆՍՖԵՐՈՒՄ, ԿԱՄ «ԲԱԼԸ ՇՈԿՈԼԱԴՈՒՄ» Անվճար
- Թեստ 14.
- Դասախոսություն 15. ԻՆՉՊԵՍ ԴԻՄԵԼ ՄԻՄՅԱՆՑ Անվճար
- Թեստ 15.
- Դասախոսություն 16. ՄԵԿՆԱԲԱՆՈՒԹՅՈՒՆԸ ՎԵՐԼՈՒԾՈՒԹՅԱՆ ԸՆԹԱՑՔՈՒՄ Անվճար
- Թեստ 16.
- Դասախոսություն 17. ԹԵՐԱՊԻԱՅԻ ՍԿԻԶԲՆ ՈՒ ԱՎԱՐՏԸ Անվճար
- Թեստ 17.
- Դասախոսություն 18. ԿԱՐԵՎՈՐԸ՝ ՍԵԱՆՍԻ ՎԵՐՋՈՒՄ Անվճար
- Թեստ 18.
- Դասախոսություն 19. ԽՈՍԱԿՑՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ՝ ՍԵԱՆՍԻՑ ՀԵՏՈ Անվճար
- Թեստ 19.
- Դասախոսություն 20. ՕՐԻՆԱԿՆԵՐ՝ ԹԵՐԱՊԵՎՏԻ ԱՆՁՆԱԿԱՆ ԿՅԱՆՔԻՑ Անվճար
- Թեստ 20.
- Դասախոսություն 21. ԱՐՏԱՀԵՐԹ ՀԱՆԴԻՊՈՒՄՆԵՐ Անվճար
- Թեստ 21.
- Դասախոսություն 22. ԱՐՏԱԱՇԽԱՏԱՆՔԱՅԻՆ ՀԱՐԱԲԵՐՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ Անվճար
- Թեստ 22.